Uniek kijkje in zorg door familie en vrijwilligers

Mensen worden ouder en blijven steeds langer thuis wonen. Dat is mooi, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. Want wie zorgt er als professionele hulp (nog) niet beschikbaar is? In de praktijk komt die zorg vaak terecht bij familie, vrienden of buren. Mantelzorg is onmisbaar, maar vraagt veel van mensen.

Een avond vol inzichten en verhalen

Om gemeenteraadsleden inzicht te geven in deze realiteit, vond woensdag 11 juni een bijzondere avond plaats in wijkcentrum De Dukdalf. Tijdens deze bijeenkomst kregen zij een uniek kijkje achter de schermen van de zorg door familie en vrijwilligers in Lelystad. De fracties VVD, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, CDA, InwonersPartij en Leefbaar Lelystad waren aanwezig.

De cijfers liegen er niet om: in Lelystad zijn naar schatting 9.300 volwassen mantelzorgers actief, waarvan 1.400 (zwaar) overbelast zijn. “En dat is slechts het topje van de ijsberg, want veel mantelzorgers zijn nergens geregistreerd,” zei directeur-bestuurder Marieke Voogt.

Ondersteuning voor wie zorgt

Mantelzorgconsulenten vertelden hoe zij mantelzorgers ondersteunen met advies, een luisterend oor, begeleiding naar instanties en cursussen zoals ‘Omgaan met dementie’. Deze hulp biedt inzicht en verlichting – vooral voor wie geen groot netwerk heeft om op terug te vallen.

Een bijzonder moment was het verhaal van Aad en Cora. Aad vertelde over de respijtzorg voor zijn echtgenote Attie, die vergevorderde dementie heeft. Cora is iedere woensdagmiddag bij haar, zodat Aad even tijd heeft voor zichzelf. ‘Heel fijn dat Cora er is.’ Zij weet als geen ander wat dit betekent. Haar man had dementie en ook zij kreeg destijds steun van een respijtvrijwilliger. ‘Nu hij er niet meer is, vind ik het waardevol om mijn ervaring in te zetten voor een ander.’

Vrijwilligers maken het verschil

Naast mantelzorgers zijn er in Lelystad talloze vrijwilligers die op andere manieren het verschil maken. Denk aan vervoersdiensten zoals De Opstap en ANWB AutoMaatje, die mensen helpen mobiel te blijven. Of aan Patiëntsupport, waarbij vrijwilligers patiënten begeleiden naar afspraken – ook buiten Lelystad. Ze bieden niet alleen praktische hulp, maar ook emotionele steun. Vrijwilliger Lionne: ‘Onderweg bereiden we het gesprek voor, en na afloop praten we het samen door. Dat geeft rust en vertrouwen. Het is fijn om er voor iemand te kunnen zijn.’ Juist voor mensen zonder sociaal vangnet is dat van onschatbare waarde.

Vrijwilligerscentrale verbindt de stad

De Vrijwilligerscentrale Lelystad laat zien dat je met een klein team een groot verschil kunt maken. Via het platform van NLvoorelkaar worden vrijwilligers snel en slim gekoppeld aan maatschappelijke organisaties in de stad. In 2024 leidde dat tot 1.050 matches – drie keer zoveel als in 2015, met minder personeel. Jaarlijks onderzoek naar vrijwilligerswerk levert waardevolle inzichten op. De maatschappelijke waarde van al dat vrijwilligerswerk werd in 2024 geschat op ruim €313.000.

‘Mantelzorg, respijtzorg en vrijwilligerswerk zijn de stille motoren van onze samenleving. Zonder hen staat Lelystad stil’, zei directeur-bestuurder Marieke Voogt.